Wiele firm boryka się z przejściowymi problemami wyrażanymi brakiem płynności finansowej oraz niewypłacalnością. Jednym z rozwiązań praktykowanym przez przedsiębiorców jest zawieszenie działalności – można pozyskać w ten sposób czas na zdobycie funduszy, a także opracowanie planu rozwoju działalności.
Kto może wstrzymać i na jak długo?
Przedsiębiorcy coraz częściej wybierają zawieszenie działalności zamiast całkowitego jej zamknięcia. Jest to niewątpliwy przywilej, lecz czy każdy może z niego skorzystać? Niestety, nie. Najważniejszym warunkiem postawionym przez ustawodawcę jest to, że podmiot musi być jednoosobową działalnością gospodarczą, co oznacza, że nie może zatrudniać żadnego pracownika na umowę o pracę (mogą być zatrudnione osoby w oparciu o umowy cywilnoprawne). Warto jednak pamiętać że w przypadku zamiaru zawieszenia działalności funkcjonującej w formie spółki cywilnej, chęć ta powinna być wyrażona przez wszystkich członków.
Od strony formalnej, pierwszą fazą zaprzestania działalności jest złożenie wniosku CEIDG – 1. Może ono odbyć się osobiście (w odpowiednim Urzędzie Gminy), listem poleconym (przesyłka powinna wówczas zawierać własnoręczny podpis podatnika potwierdzony przez notariusza) lub też drogą elektroniczną (potwierdzenie zweryfikowanym podpisem elektronicznym).
Warto wspomnieć, że składając wniosek, nie jest wymagane podawanie przyczyn zawieszenia działalności. Organ ma jednak jednocześnie prawo do negatywnego rozpatrzenia wniosku. Istnieją trzy sytuacje, w których może nastąpić odmowa zawieszenia. Po pierwsze, gdy działalność prowadzona jest w oparciu o odrębne przepisy prawa i na ich mocy regulowana jest aktywność podmiotu. Po drugie, w przypadku kiedy w sprawie działalności mającej zostać zawieszoną został wydany wyrok zakazujący jej prowadzenia. Ostatnim przypadkiem jest złożenie niekompletnych dokumentów oraz nieuzupełnienie ich przez podatnika na wezwanie.
Po spełnieniu wymagań stawianych przez legislatora oraz pozytywnym rozpatrzeniu wniosku przez odpowiedni organ, działalność może zostać pomyślnie zawieszona na okres od 1 do 24 miesięcy. Okres wstrzymania jest liczony od dnia określonego we wniosku (nie może to być jednak dzień wcześniejszy niż dzień dostarczenia) aż do momentu złożenia dokumentu o wznowienie działalności.
Aktywność przedsiębiorcy w okresie wstrzymania działalności
Zadania wykonywane dotychczas przez właściciela jednostki zostają w znacznym stopniu ograniczone. Przede wszystkim, przedsiębiorca jest zobligowany do zaprzestania prowadzenia działalności, a co się z tym wiąże, prawnie zabronione jest uzyskiwanie przychodów z tytułu sprzedaży towarów czy wykonywania usług. Legislator podaje jednak, że możliwe, a nawet wskazane jest podejmowanie działań w celu zabezpieczania oraz zachowywania źródeł przychodu. Podatnik może też przyjmować należności narosłe do momentu zawieszenia, a także regulować powstałe w tym czasie zobowiązania. Jednym ze sposobów na pozyskanie funduszy, przy jednoczesnym zaniechaniu prowadzenia działalności, jest sprzedaż środków trwałych oraz ich wyposażenia. Dodatkowo, podatnik bierze czynny udział w postępowaniach sądowych, administracyjnych oraz podatkowych.
Do niewątpliwych zalet wstrzymania działalności gospodarczej należą brak konieczności rozliczania się z PIT oraz składania deklaracji VAT. Wadą z kolei, jest możliwość odbycia kontroli urzędu skarbowego, mimo, że działalność nie jest prowadzona i nie jest uzyskiwany przychód z jej tytułu.
Zawieszenie działalności a ZUS
W celu zaniechania opłacania składek na ubezpieczenia społeczne wynikające z zawieszenia prowadzenia jednostki, nie jest koniecznym przesyłanie informacji do ZUS. Wykonuje to za podatnika CEIDG, która przesyła kopię dokumentów złożonych przez samozatrudnionego. Podatnik jest zobligowany do opłacania składek ubezpieczeniowych w okresie prowadzenia jednostki, za wyjątkiem czasu, kiedy działalność jest wstrzymana. Oznacza to, że w właściciel może być nieobjęty ubezpieczeniem zdrowotnym i społecznym w okresie zaniechania wykonywania działalności. Może, ale nie musi. Istnieje bowiem możliwość dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Proces opłacania wyżej wymienionych składek może rozpocząć się dowolnego dnia w okresie zaprzestania wykonywania usług czy też sprzedaży towarów. Wysokość ich ustalana jest na podstawie danych sprzed zgłoszenia dokumentu do CEIDG. W przypadku ubezpieczenia zdrowotnego, wygasa ono 30. dnia od zaprzestania wykonywania działalności. Osoby, które planują nie prowadzić jej przez okres dłuższy niż jeden miesiąc, powinny pomyśleć o samodzielnym ubezpieczeniu. Możliwe jest to na trzy sposoby. Pierwszym z nich jest podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu w miejscu pracy małżonka lub członka rodziny, z tytułu którego nie jest opłacana dodatkowa składka – świadczenie odbywa się w oparciu o składkę regulowaną przez ubezpieczającego. Drugim sposobem jest zarejestrowanie się jako osoba bezrobotna oraz pobieranie z tego tytułu zasiłku (składka jest wówczas odliczana od wypłacanego wsparcia finansowego). Ostatnią możliwością jest złożenie wniosku do NFZ z prośbą o objęcie świadczeniem ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie opłacanych składek, które to wyznaczane są w oparciu o miesięczny osiągany dochód zadeklarowany przez podatnika (nie może być to jednak kwota niższa niż średnie wynagrodzenie).
