Rozliczenia międzyokresowe kosztów (RMK) to zasada, która jest obowiązująca dla wszystkich podmiotów gospodarczych – w tym również niektórych jednostek sfery finansów publicznych. Proces ten powinien być prowadzony zgodnie z zasadą współmierności, a koszty należy ujmować w sprawozdaniach w tym samym okresie sprawozdawczym, co osiągnięte przychody. Jak należy podzielić RMK i jakie są podstawowe zasady dotyczące dokonywania rozliczeń?

Jak rozliczyć koszty międzyokresowe? Zasady rachunkowości

Rozliczenia międzyokresowe kosztów zależne są od specyfiki kosztu, a w szczególności od terminu, jakiego dotyczą. Rozliczenia międzyokresowe kosztów powinny być dokonywane przy zastosowaniu zasad rachunkowości. Wśród nich należy wyróżnić:

• zasadę rozliczania kosztów w czasie – czyli eliminacji kosztów dotyczących czasu przyszłego i rozliczaniu ich w należytym okresie (w którym został uzyskany przychód), a także rozliczeniu bieżącego okresu usług i świadczeń rzeczywiście wykonanych, za które jeszcze nie poniesiono kosztów;
• zasadę memoriału – zgodnie z nią w księgach rachunkowych umieszcza się wszelkie przychody i koszty dotyczące danego roku obrotowego. Nie ma znaczenia termin ich spłaty;
• zasadę ostrożności – wycena powinna być przeprowadzana w taki sposób, który zminimalizuje ryzyko zawyżenia lub zaniżenia kosztów i przychodów;
• zasadę współmierności – w pasywach i aktywach z danego okresu należy uwzględniać przychody i odpowiadające im koszty.

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów

Ze wspomnianych zasad memoriału i współmierności wynika konieczność tworzenia RMK biernych. Z kosztami tego rodzaju mamy do czynienia, gdy przedsiębiorstwo skorzystało z usług lub otrzymało dostawę towarów, ale nie otrzymało jeszcze faktury, ani jej nie opłaciło. Rozliczenia te, obejmują więc przyszłe zobowiązania.

Jak rozliczyć koszty międzyokresowe bierne skoro dotyczą kosztów, które zostaną rozliczone w przyszłości? Proces ten opiera się na obliczeniach szacunkowych. Ustalenia mogą znaleźć podstawę w zwyczajach handlowych, wewnętrznych statystykach lub badaniach rynkowych. Ważne jest to, aby wybrane źródła były wiarygodne. W bilansie RMK bierne umieszcza się po stronie pasywów podziale na rozliczenia o charakterze długoterminowym i krótkoterminowym. Przez cały rok obrotowy należy prowadzić ewidencję w ten sam sposób, zgodnie z zasadą ciągłości.

Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów

Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów uznawane są za koszty z segmentu działalności operacyjnej przedsiębiorstwa oraz zasoby majątkowe. Wartość określa się z myślą o przyszłych zdarzeniach, które spowodują wpływ korzyści ekonomicznych do danego podmiotu gospodarczego. Praktyczne znaczenie ma problematyka oceny przyszłych korzyści. Konieczna jest tu krytyczna weryfikacja, którą należy przeprowadzać regularnie.
Do RMK czynnych należy zakwalifikować m.in. opłacone z góry prenumeraty, koszty abonamentowe czy środki przeznaczone na przygotowanie nowych procesów produkcyjnych i projektów. W bilansie umieszcza się je po stronie aktywów – przeciwnie do rozliczeń międzyokresowych kosztów biernych.

Stosowanie rozliczeń międzyokresowych kosztów jest niezbędne dla otrzymania kompletnych danych dotyczących danego okresu sprawozdawczego. Proces ten należy przeprowadzać w szczególności po to, aby uzyskać dokumentację realnej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.